ارزیابی وضعیت ایران و کشورهای همسایه از نظر شاخص‌های عملکرد محیط زیستی (EPI)

ارزیابی تاثیرات محیط‌زیستی یکی از روش‌های قابل‌قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. نتایج ارزیابی می‌‌تواند به تصمیم‌‌سازان و سیاست‌‌گذاران کمک کند تا تصمیم بگیرند که چه اقدام‌هایی را باید- یا نباید- در تلاش برای ساختن جامعه‌‌ای پایدارتر انجام دهند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ایران و 13 کشور همسایه از نظر شاخص‌های عملکرد محیط‌زیستی(1) انجام‌ شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. در این پژوهش برای ارزیابی شاخص‌های عملکرد محیط‌‌زیستی از داده‌‌های سال 2016 که توسط دانشگاه‌های ییل و کلمبیا ارایه‌ شده، استفاده شده است. در پژوهش حاضر برای وزن‌‌دهی به داده‌ها از مدل تحلیل شبکه (ANP) و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌‌ها از مدل PROMETHEE V و GAIA بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کشورهای کویت و امارات متحده عربی به ترتیب با Phi مثبت (270/0) و (210/0) بهترین عملکرد را به لحاظ شاخص‌های محیط‌‌زیستی ‌در بین کشورهای مورد مطالعه دارند. در مقابل کشورهای عمان و افغانستان به ترتیب با Phi منفی (217/0-) و (535/0-) بدترین عملکرد محیط‌‌زیستی را داشته‌‌اند. Phi ایران برابر با (036/0) است و در میان 14 کشور مورد مطالعه در رتبه هشتم قرار دارد. با توجه به نامناسب بودن جایگاه ایران در بین کشورهای همسایه، پیشنهاد می‌شود متولیان امر برای کاهش این اخـتلاف در شاخص‌های دارای کمترین رتبه همت بیشتری به خرج دهند.